28 tháng 4, 2013
Muối ơi....Muối!
Ruộng muối ở Sa Huỳnh - Quảng Ngãi
Muối là gì ? Đó là phần
không thể thiếu cho sự sống của con người, như nước, như hơi thở, như không khí
của vũ trụ bao la ! Đã từ lâu muối còn là châm ngôn , là chất xúc tác cho giới
văn nghệ sĩ sáng tác, như từng có lần Nhà thơ Chế Lan Viên phải thốt lên :” Hãy
biết ơn vị muối cho đời cho thơ chất mặn” ( Tổ quốc bao giờ đẹp thế này chăng).
Chế Lan Viên đã từng trăn trở, băn khoăn, từng nếm mùi vị của “muối đời”. Chàng
thi sĩ của “Ánh sáng và phù sa” cùng những văn nghệ sĩ khác đã trải qua biết
bao thăng trầm, đã một thời “điêu tàn” trong mộng tưởng, hay trong nỗi đau của
nhân tình thái thế. Há chăng rồi những vần thơ hay, hay những vần thơ thép được
nhà thơ chưng cất lên từ “bể muối cuộc đời” này đây !?
Và không biết từ đâu có câu ca dao:
“ Tay bưng đĩa muối
chấm gừng
Gừng cay muối mặn xin đừng quên nhau”….. là thế nào
nhỉ !?
Muối mặn đi chung với gừng cay, muối thì mặn như…. muối,
gừng thì cay như …gừng. vậy có muối gừng không? Có lẽ là không! Tất nhiên ăn
cho biết gừng cay muối mặn, như “muối đời” của những chàng nghệ sĩ, ăn như để
biết về cuộc đời của con người như gừng cay mặn mà thôi.
Nói về muối đã có một thời của “đêm trước đổi mới”, người dân ta chỉ cần có miếng cơm với muối là niềm ao ước của những số đông hay trong những năm tháng chiến tranh khói lửa hạt muối phải “cắn làm đôi” trong hành trình gian khó , người miền xuôi không có muối để ăn, người miền núi phải đốt cỏ Tranh làm muối.
Nói về muối đã có một thời của “đêm trước đổi mới”, người dân ta chỉ cần có miếng cơm với muối là niềm ao ước của những số đông hay trong những năm tháng chiến tranh khói lửa hạt muối phải “cắn làm đôi” trong hành trình gian khó , người miền xuôi không có muối để ăn, người miền núi phải đốt cỏ Tranh làm muối.
Muối thật là như vậy đó, bởi muối là thành phần không thể
thiếu trong tất cả các món ăn. Bản thân muối chỉ cần “làm bạn” với hạt đậu, hạt
mè là đã trở thành một món muối ngon lành. Trong dân gian người ta thường nói
muối để càng lâu là có tác dụng như một vị thuốc bồi bổ cơ thể khi nấu ăn.
Trong đời sống “Bò có bảy món”, “Cầy tơ có chín món”. “Dê có tám món” v.v.v thì
muối có hơn mười bốn, mười lăm món hay còn nói theo một cách khác có “Kính thưa
các loại món muối!”, “Kính thưa “vạn trạng biến thiên” của muối”, có thể ví von
món muối là “Tôn Hành Giả” có 72 phép thần thông biến hóa nhưng phép nào cũng
là của….. “Giả Hành Tôn” .
Nói về “món muối” đầu tiên không thể không nói về “nguyên liệu gốc” là những hạt muối trắng và sau này thêm muối I-ốt. Trên dải đất hình chữ S, nếu Miền bắc có Muối Bạch Long ( Nam Định), Miền Nam có muối Long Hải, thì Miền trung vẫn nổi tiếng hơn với muối Sa Huỳnh ( Quảng Ngãi) và Hòn Khói ( Khánh Hòa)! Bởi muối ở Miền trung hạt lớn, trắng có vị mặn nhiều mà thanh như đã được chắt chiu từng giọt nắng như lửa của vùng miền nơi đây. Chính về nơi này người ta thường nghe câu hát của những người dân diêm sâu lắng: “Muối Sa Huỳnh mặn mà tha thiết, như những tấm lòng hiền hậu thủy chung…..”.( Nghĩa Bình quê hương tôi)
Nói về “món muối” đầu tiên không thể không nói về “nguyên liệu gốc” là những hạt muối trắng và sau này thêm muối I-ốt. Trên dải đất hình chữ S, nếu Miền bắc có Muối Bạch Long ( Nam Định), Miền Nam có muối Long Hải, thì Miền trung vẫn nổi tiếng hơn với muối Sa Huỳnh ( Quảng Ngãi) và Hòn Khói ( Khánh Hòa)! Bởi muối ở Miền trung hạt lớn, trắng có vị mặn nhiều mà thanh như đã được chắt chiu từng giọt nắng như lửa của vùng miền nơi đây. Chính về nơi này người ta thường nghe câu hát của những người dân diêm sâu lắng: “Muối Sa Huỳnh mặn mà tha thiết, như những tấm lòng hiền hậu thủy chung…..”.( Nghĩa Bình quê hương tôi)
Vũ điệu của Muối
Muối trắng từ xưa đến nay là người bạn thân thiết của những
bà Mẹ Việt Nam
quanh năm tần tảo. Họ dùng loại muối này trong nhiều việc trong đời sống hàng
ngày như muối mắm, muối dưa hay muối cà v.v.v. Đã từ lâu các bà Mẹ đã biết lấy
hạt muối trắng về bỏ trong những chiếc ôm đất hầm chín, muối nổ như bắp rang
nghe mùi thơm phân phất. Chỉ cần loại muối rang ấy, những năm tháng khó khăn
chỉ cần ăn cơm bằng “hạt gạo làng ta” với muối rang cũng thấy thấm đượm tình
người, tình thủy chung của người với muối!
Nói về “món muối” đầu tiên cũng phải nói về món muối chiên mỡ thời bao cấp. Đó là
món của những ông cha bà mẹ là công nhân viên chức thời ấy, mỗi tháng đựơc ‘phân
phối” một hai lạng thit heo. Nhưng đến tháng họ tìm mua những lạng thịt heo ba
chỉ. Đem về, họ thái thịt heo thật nhỏ, rồi lựa muối trắng có hạt thật to đem
chiên với muối làm lưong khô cho con em mang theo khi học đại học ở xa như một
món…. “ăn tưoi” cải thiện thêm hàng ngày. Dần dà cuộc sống khá hơn, món muối
này mất đi nhừơng lại cho những món muối khác.
Biển hát
Muối tiêu là muối được công dung nhất, bởi muối tiêu ngon và công thức chế biến cũng giản đơn. Không những muối tiêu dùng để chấm hột vịt lộn là số một. Loại muối này hầu như chấm thứ gì cũng thấy ngon. Từ những loại trái cây đến những món ăn sang trọng hay món nướng dân dã hay đến cái bánh mì có hay không “người lái” cũng cần muối tiêu. Nói về muối tiêu, có một cách nói của người Miền Trung :” Hôm nay mời bác đến nhà con ăn miếng cơm với muối tiêu….” . Đó là cách nói ”khiêm nhường” thường thấy của người dân nơi đây! Nhưng khi thực tế bản chất của người Miền trung hiếu khách, khách đến nhà “không Gà thì Vịt”, hay trong thời buổi khó khăn năm ấy, dù có đĩa muối tiêu nhưng cũng có thêm đĩa rau hái từ vườn, hoặc vài con cá bắt từ đồng …. chấm muối tiêu.
Muối tiêu là muối được công dung nhất, bởi muối tiêu ngon và công thức chế biến cũng giản đơn. Không những muối tiêu dùng để chấm hột vịt lộn là số một. Loại muối này hầu như chấm thứ gì cũng thấy ngon. Từ những loại trái cây đến những món ăn sang trọng hay món nướng dân dã hay đến cái bánh mì có hay không “người lái” cũng cần muối tiêu. Nói về muối tiêu, có một cách nói của người Miền Trung :” Hôm nay mời bác đến nhà con ăn miếng cơm với muối tiêu….” . Đó là cách nói ”khiêm nhường” thường thấy của người dân nơi đây! Nhưng khi thực tế bản chất của người Miền trung hiếu khách, khách đến nhà “không Gà thì Vịt”, hay trong thời buổi khó khăn năm ấy, dù có đĩa muối tiêu nhưng cũng có thêm đĩa rau hái từ vườn, hoặc vài con cá bắt từ đồng …. chấm muối tiêu.
Muối mè! Muối này không chỉ với vị thơm ngon quyến rũ mà
còn có giá trị dinh dưỡng cao, có ích lợi cho tim mạch v.v.v.Còn nữa, với muối
mè, từ xưa các bà mẹ Miền trung thường bắt con dâu, con gái của mình khi là sản
phụ phải ăn cơm độc nhất với muối mè cũng vài tuần có khi cả tháng cho “chắc
bụng, chắc da, chắc thịt!”, không biết có đúng không chứ muối Mè là loại muối
nhiều dinh dưỡng người ta ăn để chữa bệnh. Cơm ăn với món muối này là phải nhai
quên thôi, nhai khi cơm ra bã mới thấy được cái béo, cái ngon thấm êm cả cổ.
Muối đậu phộng rang chế biến thật giản đơn và ai cũng biết.
Nói chế biến cho sang, chứ món muối đậu phộng rang chẳng có gì để chế biến, cứ
đậu phộng rang lên, giã nhỏ trộng với muối hầm và đường theo tỷ lệ tùy thích.
Nếu tính tuổi đời của món muối đậu phụng thì không ai biết bao nhiêu nhưng
trong “tâm hồn ăn uống” từ già lẫn trẻ đều biết món muối này được ăn với tất cả
loại xôi hay chấm khoai, chấm sắn ăn vừa thơm, vừa ngọt, vừa mộc mạc, và vừa
dân dã.Trước đây chỉ có vài loại muối như Muối rang (hầm), muối đậu phụng, muối
mè, muối ớt, muối tiêu chanh, thì ngày nay có thật nhiều “món muối”, muối sả
ớt, muối ruốc sả ớt, muối tép, muối tôm, muối ruốc, muối chà bông …..
Muối ruốc sả ớt trước đây là đặc sản của Huế, bởi người dân
nơi đây đã biết “thổi hồn” vào cùng với muối, và muối là một thứ gia vị thiết
yếu nhất kết hợp với nhiều loại ngũ cốc để cho ra nhiều loại muối. Như trong
một Festival Huế gần đây, người ta đã làm gần tới vài chục loại muối khác nhau,
người ta đã làm ra muối đậu đỏ, đậu đen, muối kê, muối gạo trắng, gạo tím, muối
cá thu, muối tôm, muối ruốc bò…… Thậm chí món tráng miệng là những trái cây
được chấm với….. muối mơ làm từ muối và trái mơ từ Hà Nội. Nhưng có lẽ bây giờ
món muối ruốc Huế là “phủ sóng” cả đất nước hình chữ S. Với món muối này đem
chiên với táp mỡ, thịt heo nạc xíu nhỏ, khi chiên lên điếc cả mùi, mùi sả cộng
với mùi ruốc, mùi ớt với mùi thịt và táp mỡ, một mùi đậm đà khó tả rồi đựng
trong chiếc hủ thủy tinh trắng ăn dần cho đến hết… Món này, lâu lâu chỉ cần
“nó” với vài ba trái dưa leo thái vừa để chấm ăn với gạo Nàng Hương thì
ăn mãi không thôi, có lúc ba bốn chén cơm rồi mà chẳng hay.
Muối dầu lai!? Là muối trộn với trái dầu lai dâm nhỏ có
khác chi như muối đậu phụng thơm lừng bởi trái dầu lai vẫn béo và thơm.
Muối khuyết là con khuyết nhỏ được phơi khô rồi rang lên
rang lên đâm nhỏ trộn với muối. Muối này rất hợp với những ngày đông mưa phùn
giá rét, làm biếng đi chợ chỉ cần cơm nóng với muối ăn sẽ thấy vừa thơm vừa
ngọt. Đây là món ăn rất ấm bụng trong những ngày đông rét giá
Mới chỉ kể một vài ba loại muối mà nghe “bỡ cả hai tai” làm
sao kể xiết! Nói gì thì nói, muối luôn là bạn của mọi người và không thể thiếu.
Với tất cả những món muối như đã được thi vị hóa bằng thơ ca :
“Rồng con ngâm muối biển khơi
Sum vầy chén ngọc rạng ngời ta ơi
Phựong hoàng tung cánh thảnh thơi
Cơm lành cửu vị mặn mòi chân quê
Quà thơm cuối buổi tiễn chào
Ngọt cây chua mặn đậm đà tri ân”
Andi Nguyễn Ánh Nhật
Đăng ký:
Đăng Nhận xét
(
Atom
)
BÀI ĐƯỢC NHIỀU ĐỘC GIẢ ĐỌC
-
Đến Tây Bắc, bên con sông Nậm Nhé, ta có thể nhận ra bản Thái qua những đặc điểm như cọn nước, cối nước, những điệu múa xoè liên tu bất tận...
-
SUỐI MƠ - Đẹp như một giấc mơ Nhớ hôm đầu năm 2014, tôi cùng với Thu Do Rita, Tuyết Lê và Tuấn “ngố” hành hương về Chùa Bà Chúa Xứ,... -
Chí Phèo là nhân vật chính trong tác phẩm nổi tiếng cùng tên của nhà văn Nam Cao. Trong tác phẩm này nhiều nhà nghiên cứu, phê bìn... -
MỌI LÚC MỌI NƠI! ĂN MẶC HỞ HANG QUÁ EM VUI HỌC TOÁN ... -
Thành phố Tam Kỳ là “anh em” của thành phố Đà Nẵng, là “con” của đất Quảng Nam yêu thương và đã “ra riêng” sau khi tách tỉnh Quảng Nam –... -
“Những cây cầu ở Quận Madison” của tác giả Robert James Waller là cuốn tiểu thuyết bán chạy nhất năm 1992. Đó là câu chuyện về mộ... -
Những người đọc truyện của Nguyễn Nhật Ánh đều không xa lạ hình ảnh Chợ Đo Đo - Một hình tượng văn học trở đi rồi trở lại trong cá... -
Đã từ lâu tôi vẫn thường đi đó đây và thích “phiêu lưu với cuộc đời” bằng chiếc Honda cà tàng của mình. Như thế người ta gọi là phượt... -
.jpg)
Những ngày cuối năm 2013, đi khảo sát một dự án sẽ làm trong năm 2014 1. TẠI ĐỒN CẢNH SÁT Một cô gái mặt tái mét, nước ... -
Tôi đã đi lên miền biên viễn. Bức tranh bờ cõi, mỗi thời mỗi khác... Ôi quá đìu hiu...
gừng cay muối mặn xin đừng quên nhau( cadao)
Trả lờiXóa............
hiiiiiiii ghé lên mạng sớm chút- thấy 3 bài mới của anh đọc toát cả mồ hôi ra rùi nè( hiii đùa thôi) đọc bài này comt trước đã nhé- rùi sẽ đọc tiếp . chúc a ngày cuối tuần vui nhé NA...
Muối có thành phần chính là natri clorua hehe
Trả lờiXóaChà nói về thành phần một chất gì làm sao anh nói lại cô giáo dạy Hóa học nhỉ, lại nữa mới ra trường nữa, kiến thức ...chưa quên! Heeee!
Xóa