14 tháng 10, 2013

Thời sự lớn: “Chúc quý vị có 1 ngày Quốc tang nhiều niềm vui!”


So với tiếng khóc, tiếng cười có một ưu thế đặc biệt là dễ lây lan, dễ đem đến mọi người niềm vui. Như trong xem hài kịch, có khi chỉ cần một vài người cười, dù chưa hiểu ra chuyện gì, nhưng có thể nhiều người cùng cười theo. Thấy một người đang khóc, ta không dễ gì khóc theo, nhưng tất nhiên sẽ đồng cảm, xót thương….. Và không biết có phải vì sự khác nhau "Sức mạnh giữa tiếng cười và tiếng khóc" là như thế mà thực tế trong lịch sử truyền hình Việt Nam đã xảy ra điều đáng tiếc.

MC là nghề làm dâu trăm họ và khi làm việc phải như "sống" cùng chung với mọi người xung quanh, có khi trong lòng đang buồn mà mọi người vui thì cũng phải vui cùng họ và ngược lại…..

Còn nữa, người làm MC là người được quyền sở hữu một thứ vũ khí có sức mạnh lan tỏa vô cùng, đó là ngôn ngữ. Không những thế, có người còn nói ngôn ngữ của người làm MC sức mạnh còn…thừa đến vô cùng. Vậy mà trong ngày Quốc tang của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, một MC của Đài truyền hình HTV 1 trong chương trình “An toàn giao thông” đã có câu “chúc” có một không hai trong lịch sử truyền hình Việt Nam cũng như trên thế giới: “Chúc quý vị có 1 ngày Quốc tang nhiều niềm vui!”

Với ngôn ngữ, đã từng có nhà quân sự mưu lược và tài trí chỉ dùng lời nhục mạ nhưng đã mắng chết địch thù giữa trận địa. Và cũng từng có lúc, người dân đi biển đã đọc bài văn phú là có thể nhử được những đàn cá ngoài khơi. Lại nữa trong chuyện cổ dân gian Việt Nam có một giai thoại về Trạng Quỳnh, ông đã làm "mất thiêng" khi dán một bài thơ lỡm của mình lên một bức tượng đá của người đàn bà lẵng lơ đứng khiêu khích và làm hại người đi đường. Đó là những giai thoại ngày nay vẫn còn lưu truyền nhằm tôn vinh sức mạnh của ngôn ngữ. 

Thế nhưng khi con người đã tôn ngôn ngữ lên ngôi vị cao trọng, vậy mà chính những người sống bằng nghề MC cũng không hiểu rõ tầm quan trọng công việc của mình. Khi “dấn thân” vào nghề “đa ngôn, đa từ” này, chắc chắn bài học vỡ lòng họ sẽ được học và hiểu: Ngôn ngữ có quyền năng tối thượng trong vần đề truyền đạt một thông điệp đến với mọi người. Vậy mà thiếc thay, sự cố đã xảy ra tại đài HTV không thể còn điều nào tồi tệ hơn. Có phải chính bởi MC này đã có hình thức, có khả năng ăn nói hoặc đây đã là người nổi tiếng nên có thể làm nghề MC mà kiến thức về chuyên ngành này chỉ là con số 0 ?.

Và hình như hiện nay, phần đông các MC của nhiều đài truyền hình không có cảm xúc trong “lời ăn, tiếng nói” của chính mình và sự kiện đang diễn ra hàng ngày, nên cái sự nói sai, nói ẩu cứ xảy ra thường xuyên, như chương trình “An toàn giao thông” của Đài HTV là một ví dụ. 

Hằng đêm mọi người mở tivi ra, cũng trong chương trình này, người ta vẫn thường nghe ở một số MC cứ thao thao trước hiện tượng xe cộ ngang nhiên vi phạm luật giao thông bằng câu: “Tình hình là rất bất cập!”. Trong khi đó chữ “bất cập” gốc Hán có nghĩa “Bất” là không. Cập là đến. Vậy toàn bộ câu nói của những MC này trong hiện tượng giao thông như thế, người xem đài không biết phải hiểu theo nghĩa gì đây, rồi cũng phải Botay.com? 

Xã hội ngày càng phát triển, tất nhiên ngôn ngữ cũng theo bước tiến này, nhưng không hiểu sao ngôn ngữ của nhiều MC nói trước đám đông dần dần trở nên khô cứng nghèo nàn và có khi còn bị biến dạng bởi sự lười nhác, cẩu thả của chính họ. Người xem báo hình có thể thông cảm nghề MC chưa có trường lớp dạy đàng hoàng mà chủ yếu là tự học lẫn nhau, nhưng có ai chấp nhận họ như những chú vẹt thông minh và luôn theo quy ước bất thành văn của lối mòn chung, người sau giống người đi trước, thậm chí giống cả y phục?.

Đã có thời kỳ chương trình “Con đường âm nhạc” của đài VTV …bị đau đầu vì không có MC, như có lần một vị trong Ban tổ chức than thở: “Thật khó tìm một người có thể gắn bó lâu dài. Người trò chuyện nhẹ nhàng thì bị chê lành quá, người nói năng hơi đanh thì lại bị coi là hỗn hào”. Người “lành quá” thì họ cứ thản nhiên nói như chổ không người, cũng chẳng thuộc một phạm trù đạo đức nào cả, điều đó dẫn đến thành nỗi buồn cười ngây ngô đến… nghẹt thở trước hàng triệu công chúng : “Ôi, ông cũng tài đấy nhỉ?” –  của người mẫu kiêm MC của chương trình này. Và nếu đây chỉ là sự ngẫu hứng của một MC như người mẫu nỗi tiếng này thì lại càng đáng chê trách. 

“Chuyện thường ngày ở Huyện”, khi xảy ra sự cố của MC đài HTV, người ta ngẫm nghĩ lại một thời gian đã qua, đội quân “đa ngôn, đa từ” này cũng có đến 1001 câu chuyện “dở khóc, dở cười” khi họ chưa sạch “nước cản” trong văn hóa xưng hô. Như cách đây mấy năm trong một chương trình gia lưu âm nhạc, người MC nói với nhạc sĩ gạo cội Phan Huỳnh Điểu rằng: “Thưa anh…..” và liền bị người nhạc sĩ hóm hỉnh này vừa nhắc nhở, vừa “chỉnh” ngay trên sân khấu lúc ấy – Sao cô không nói “Thưa nhạc sĩ” thì hay biết bao!. Đó cũng là hệ lụy của việc chạy “sô” tơi bời nhưng chưa thuộc kịch bản hoặc chưa có kinh nghiệm xử lý tình huống hay đối xử, xưng hô khi dẫn chương trình. 

Một thời gian dài đã qua, chuyện sự cố của MC phần nhiều đã được công chúng bỏ qua và độ lượng với những hạt sạn trong phát âm không rõ câu khi gặp những từ âm đầu L, N. của những MC phía Bắc. Hoặc họ đã thông cảm cho việc đọc xướng nhầm tên như trong chương trình trao giải “Cánh diều vàng” của hai MC Thanh Mai Hồng Phúc. Đây là những người có bề dày trong hoạt động dẫn chương trình, nhưng lại xướng sai tên người đoạt giải, gọi nhầm tên người trao giải như: Diễn viên Ngân Khánh thành Lê Khánh, Nguyễn Trung Thực thành Phạm Trung Thực...

Điều khiến khán giả truyền hình ngày nay “ngao ngán” hơn là không chỉ có những MC tay ngang kiểu như người mẫu, diễn viên phạm lỗi mà các MC có nghề hay các người đẹp có trí tuệ cũng không thoát. Công chúng làm sao quên, một MC nổi tiếng nhất Việt Nam như Lại Văn Sâm trong “Liên hoan phim quốc tế lần thứ nhất” cũng có cách nói khó hiểu khi công bố giải diễn viên xuất sắc lại kèm theo những câu “bình luận” về MC Mỹ Uyên. Anh thậm chí nói rằng sự hiện diện của mình là... vô duyên, rồi khiến cả khán phòng vỗ tay chúc mừng ngày …..Phụ nữ VIỆT NAM. 

Nhưng sự cố đáng tiếc nhất hôm ấy, chính là việc MC Lại Văn Sâm chủ động kiêm phần phiên dịch cho Ngô Ngạn Tổ. Khi nam diễn viên Hongkong này phát biểu về niềm vinh dự khi được tham dự liên hoan phim tại thành phố vừa kỷ niệm ngàn năm tuổi thì MC "tài lanh" dịch luôn: “Ngô Ngạn Tổ rất hạnh phúc khi thấy có nhiều người hâm mộ anh ở Việt Nam”. Vậy đó, hết biết! Ở một sân chơi có chút yếu tố nước ngoài như “Liên hoan phim Quốc tế lần thứ nhất” lần ấy đã để lộ ra “gót chân Asin” khả năng nói tiếng Anh của nhiều MC là có giới hạn. 

Nói đi rồi nói lại, phải công nhận rằng hiện nay ở nhiều Đài truyền hình tại Việt Nam không thiếu những MC, biên tập viên giỏi ngoại ngữ. Nhưng nhìn vào “tấm gương” của MC Lại Văn Sâm, chắc có lẽ ở nhiều đài quá thiếu những MC tầm cỡ… giỏi cả tiếng Việt lẫn tiếng Anh, cũng như đủ bề dày kinh nghiệm, chưa đủ độ chín để được “chọn mặt gửi vàng”. 

Tóm lại, một cách nói, một câu nói của MC trước công chúng, trước đám đông là biểu hiện văn hóa, biểu hiện bản sắc riêng của mỗi dân tộc và sự tinh tế của mỗi con người. Cho nên mọi người xem truyền hình mong rằng những người làm nghề MC nên phải học hỏi không ngừng, và chọn lọc kỹ lưỡng những từ, những câu trong kho Tiềng Việt giàu có mà ai cũng có quyền sở hữu. Và hơn nữa, những người làm MC, những người hoạt động trong lĩnh vực truyền thông phải thận trọng hơn, nhạy cảm nhiều hơn lẫn tầm văn hóa.
Andi Nguyễn Ánh Nhật

20 nhận xét :

  1. Trả lời
    1. Em không được cái thời khắc chết trước bình minh của MC này ( chắc chắn sau vụ này sẽ nổi tiếng tàn quốc ) - nhưng có nghe báo chí nêu về sự cố có một không hai này.
      Đúng là...cười hổng nổi.

      Xóa
    2. rớt mất chữ " xem " dọc đường gõ còm rùi . Lụm gắn vô lại dùm em nha Ca. hì hì

      Xóa
  2. HN sang thăm anh NA đầu tuần
    .Chúng ta không thể bỏ qua những sai phạm đối với những người dẫn chương trình trên các kênh truyền hình vì đây là bề mặt của nền văn hóa nước Việt anh nhỉ ?

    Trả lờiXóa
  3. Tôi nghĩ MC chúc như thế là do "quen mồm", một thói quen nghề nghiệp tệ hại. Còn MC Lại Văn Sâm thì điếc không sợ súng, chủ động nói bậy bạ. Hai chuyện này có khác nhau. Đáng trách nhiều hơn trong trường hợp sau.

    Trả lờiXóa
  4. Xem ra , đôi khi MC cũng phải vấp phải những lỗi như thế em ui ...thậm chí người đọc tin tức trên đài cũng còn như thế nữa cơ ...đúng là bệnh nghề nghiệp em nhỉ ?

    Trả lờiXóa
  5. Chán quá anh nhỉ? Em chỉ có thể thở dài và nói đc như thế cho cái người phát thanh viên đó.

    Trả lờiXóa
  6. Làm nghề thông tin tuyên truyền không thể cho mình mắc lỗi được , nhiều khi chỉ nói một từ hay một câu thôi là ý nghĩa sẽ lệch lạc , nhiều khi còn ảnh hưởng đến đường lối nữa . Ví dụ ...viết "Đồng Nai gian lao và anh dũng " nhưng do sơ xuất lại viết " Đồng nai gian manh và anh dũng ". Thế là ... về vườn đó anh .
    hihi... cười ra nước mắt Anh nhỉ

    Trả lờiXóa
  7. mắc cười và hơi bị buồn Nhật ui!

    Trả lờiXóa
  8. Một tai nạn thật kinh khủng anh nhỉ

    Trả lờiXóa
  9. ...Đúng là nghề MC ...phải cẩn thận trong những lời nói của mình trước công chúng...

    Trả lờiXóa
  10. Dẫu biết rằng đó là tai nạn nghề nghiệp, nhưng tai nạn này thật khó chấp nhận...

    Trả lờiXóa
  11. Thật đáng buồn! Nhật nói rất đúng, MC này không có cảm xúc trong lời ăn, tiếng nói, cậu ấy nói mà không hiểu mình nói gì! Không thể chấp nhận được!

    Trả lờiXóa
  12. Cái bệnh trọng mẽ bề ngoài của các ông bà nhà đài.Kể ra mẽ bên ngoài rất quan trọng: Con gái trong các cuộc thi chân dài,tiếp khách,con trai trong người mẫu và đi tán gái.CÒN PHÁT THANH,PHÁT HÌNH TRỰC TUYẾN cần người đứng đắn-già càng tốt-cẩn trọng,có giọng nói lôi cuốn,hấp dẫn,có khả năng ứng biến trong mọi tình huống...
    Đừng trách nhiều mấy cháu bé này.Lỗi là ở những người nặn ra chúng!

    Trả lờiXóa
  13. MC này hình như không có cảm xúc, không biết mình đang nói gì? thật là đáng buồn phải không em? ctim1 thăm em này! Trưa ngon miệng nha em!

    Trả lờiXóa
  14. Chỉ chứng tỏ sự thấp kém của ngành truyền thông.

    Trả lờiXóa
  15. Mấy ngày hôm nay em bị đau mắt nên không sang thăm anh được.
    Hôm nay đã đỡ nhiều rồi nên sang thăm anh nè –
    Chúc anh ngày mới vui tươi và hạnh phúc

    Trả lờiXóa
  16. Hic... Thật buồn cười, í quên, cười buồn!

    Trả lờiXóa
  17. Một MC vô cảm. Nói như cái máy và không biết mình đang nói điều gì, trong hoàn cảnh nào.

    Trả lờiXóa

BÀI ĐƯỢC NHIỀU ĐỘC GIẢ ĐỌC