16 tháng 10, 2013
Giữa Sài Gòn ăn món bún cá Ngừ xứ Quảng!
Trong văn chương, những người viết
về ẩm thực tuyệt hay như cụ Nguyễn Tuân được người đời gọi là vị Tao
nhân, hay cụ Vũ Bằng là một Thường nhân hiếm có, còn Thạch Lam là gã Thi nhân chính hiệu . Đó là những cây đại thụ văn chương, trước miếng ăn họ đã trải trên trang giấy hồn văn rất chi
thấm thía và tinh tế, lại mong manh hư thoảng của sự sống thiên thiên, cũng
như sự sống con người.
Là một người hậu sinh lại mạt
học, nay tôi mạo muội cùng với những món ăn của quê hương mình như nỗi nhớ quê hoặc với từng đặc sản của nhiều vùng miền xứ khác, cũng để được trở về miền ký
ức, khi tôi đã từng đi đó đi đây, rồi được ăn uống món ngon, món lạ.
Xin các bậc tiền nhân bàng bạc
nghiêng cho tôi chút bóng của Người, cho tôi chút tài khóe và tài mỹ cảm….để bắt đầu từ hôm nay, tôi được ghi lại tất cả món ăn mà mình từng
được ngửi và từng được nhấm nháp bên chén rượu ở mọi miền quê hương.
Kỳ 1: “Giữa Sài Gòn ăn món bún cá
Ngừ xứ Quảng”
Nói
đến Sài Gòn không ở đâu như ở nơi đây, mọi người có thể cảm nhận rõ dư vị phong
phú của hơn 20 món bún trải dài khắp mảnh đất hình chữ S. Đất Sài Gòn không
phải là chiếc nôi của bún, nhưng có lẽ văn hóa ẩm thực của mọi miền đất nước
đẻ ra… văn hóa ẩm thực Sài Gòn (?). Và cũng có thể “Văn hóa đẻ ra văn hóa”,
như vốn đặc điểm riêng của xứ sở này, tất cả các món ăn đã theo chân những
người con từ mọi miền đất nước đổ về tìm kế mưu sinh. Chính điều đó đã làm cho
cuộc sống Sài Gòn có thêm nhiều hương vị theo nghĩa đen lẫn nghĩa bóng.
Hà Nội có 36 phố phường :
Phố Sinh Từ, Phố Hàng Mắm, Phố Hàng Khoai, Phố Hàng Điếu, Phố Hàng Đường, Phố
Hàng Bạc, Phố Hàng Đào, Phố Hàng Bè, Phố Hàng Bông, Phố Hàng Ngang, Phố Hàng Gà
v.v.v. Còn Sài Gòn, nói riêng về món bún có bày bán ở nơi đây, người
ta có thể kể được nhiều chủng loại như …. “Phố phường Hà Nội”: Bún thang,
Bún chả, Bún đậu mắn tôm, Canh bún, Bún cá rô đồng, Bún ngang, Bún mọc, Bún
bung, Bún bò, Bún giò, Bún sứa, Bún mắm, Bún Thái, Bún suông v.v.v “Kính thưa
các loại bún!”
Phở là món ăn phổ
biến đất Sài Gòn, được nhiều người ưa thích, nhưng theo các nhà ẩm thực, món này lại có gốc “bự” bên Tàu,
và Hủ tiếu ai cũng nghĩ là của người Miền Nam nhưng thực ra món này được
phiên âm ra tiếng Việt chứ rặt của Tàu....một trăm phần trăm. Còn các món
bún?. Bún là tiếng Nôm, một món ăn thuần Việt, nhưng riêng món bún cá
Ngừ thì gốc gác chỉ có ở Quảng Nam, không họ hàng gì với Tàu và Tây.
Trong cuộc sống có đôi khi
để nhớ về một con đường, một vùng đất hay một quê hương..…nhưng có lẽ điều giản
dị nhất, dể làm nhớ lâu nhất và dể làm ta kích thích dịch vị nhất là nấu hoặc tìm đến những nơi có
bán món ăn thuần túy và dân dã mang hương vị quê nhà!
Tại Sài Gòn, người Quảng
xa quê muốn ăn món “Bún cá Ngừ” như cách nấu khi xưa của người mẹ hiền ở ngoài
quê thật sự là vất vả. Như phải xách xe chạy lên Đường Bàu Cát (Tân Bình)
hoặc phải ngược về Đường Kỳ Đồng (Quận 3), hay lại sang Đường Lương Hữu Khánh (Quận 1)
mới có, mới ngon….
Có người lại hỏi, vì sao
ở Sài Gòn muốn ăn món bùn này phải đi xa bực mình đến thế ….? Bởi như trong
cuốn “CƠ SỞ VĂN HÓA VIỆT NAM” Trần Ngọc Thêm đã khẳng định: “Chính
tính cộng đồng và đa dạng đã làm nên văn hóa ẩm thực. Điều đó rõ ràng nhất là
Mì Quảng, Bánh bèo Quảng, Bún chả cá Đà Nẵng .v.v..v đều tập trung ở Tân Bình,
Gò Vấp”. Và cho đến hôm nay, thời gian đã trả lời và minh
chứng, “Bún Cá Ngừ” xứ Quảng dù có lưu lạc nơi xứ lạ quê người, nhưng không
bao giờ là lạc lỏng giữa thủ phủ Miền nam với tô Hủ tiếu Nam Vang hay tô Phở
thơm ngon mùi ngò gai cũng chính vì nét riêng của loại ….Cá ngừ xứ Quảng.
Đã có rất nhiều người Sài Gòn chính gốc, khi say lòng với món bún cá Ngừ xứ Quảng cũng phải công nhận, chỉ có cá Ngừ
được đánh bắt ở “biển ngang” của Miền trung mới có thể chế biến món này
thơm ngon(!). Và nay đã trải qua bao nhiêu thăng trầm năm tháng, có người còn nghe giang hồ đồn đoán, món “Bún cá Ngừ” xứ Quảng là một trong mười món ăn “dưới 1 USD” nổi tiếng được bình chọn
trên CNN(!?)
Ở Sài Gòn, người dân xứ Quảng xa quê mỗi khi thèm ăn một tô bún cá Ngừ, chạy ra
chợ mua cá đã xong, nhưng vẫn không thể nấu nướng được một chầu Bún cá Ngừ
với độ tin cậy sẽ ngon như những ngày ở quê?. Nhưng tại quê hương Quảng Nam,
nấu món bùn này chỉ cần có cá Ngừ tươi xanh, trong khi cách nấu
và nêm nếm cho ngon là điều ai cũng có thể làm được. Bởi thế hàng quán ở Quảng Nam, người
bán “bún cá Ngừ” cũng chẳng cần chi dấu nghề với ai.
Nhớ mỗi lần ở Sài Gòn khi không thể nấu được món bún cá
Ngừ mang dư vị quê hương, vậy là không dưng hình ảnh Mẹ già lại về cồn cào
trong nỗi nhớ…..Mẹ suốt đời làm lụng tần tảo sớm hôm, vậy mà còn tranh thủ
nấu cho chồng con những món ăn dân dã, rồi nhường nhịn như vốn tính
quý sẵn có trong tấm lòng người Mẹ Việt Nam.
Đến bây giờ dù đã nếm đủ
loại món ăn Á- Âu nơi thành phố, nhưng tôi vẫn nhớ mãi hương vị và cách làm món
“Bún Cá ngừ” đã đi theo suốt tuổi thơ. Ở Sài Gòn, những hàng quán bán
“bún cá Ngừ” đều cho là “chính gốc” vì được nấu bằng cá ở ngoài xứ
Quảng gởi vô. Dù được ăn trong những quán sang trọng, song tôi vẫn
thấy không ngon và thấm thía bằng khi ăn ở Tam Kỳ, Đà Nẵng hay Hội
An, chắc điều này cũng còn nhiều lẽ….
Ngày xưa Mẹ bảo: “Làm món
bún cá Ngừ, điều đầu tiên là phải chọn con cá thật to, chúng còn xanh tươi, nhìn lớp da sánh bóng, mắt cá trong vắt như thể vừa được bắt từ biển lên, bao giờ cũng mang lại hương vị đậm đà tô bún. Nhưng món Bún cá ngừ ở Miền trung làm cá có từ tháng 4 đến tháng 8 mới ngon…”.
Còn thêm, Mẹ nói : “Nếu muốn món bún cá ngừ ngon là phải dùng loại bún chính
gốc bằng bột gạo như lịch sử thời xa xưa vắng….. bột mì”.
Mỗi khi làm món bún cá
Ngừ, Mẹ rửa sạch cá, rồi cắt thành những miếng vừa ăn. Tôi thấy Mẹ chỉ cần
để ráo nước chứ không như người dân thành thị kỹ càng dùng khăn giấy thấm cho khô miếng cá. Xong xuôi, Mẹ ướp cá với một chút muối và rượu để trong chừng
15 phút khử mùi tanh.
Bắt chảo nóng, Mẹ cho dầu vào chiên sơ qua hai mặt
miếng cá và tranh thủ cắt cà Chua mỗi trái chừng 4, 5 múi, rồi cắt lát Thơm theo hình
tam giác trông thật xinh. Riêng hành tím Mẹ cắt lát mỏng, hành ngò thái nhỏ. Nhiều lúc Mẹ còn bày con cái trong nhà thêm: "Cắt hành nên chừa cọng và củ để nguyên sẽ đẹp, bắp cải Đà Lạt thì nên cắt miếng vừa ăn".
Đặt nồi lên bếp, Mẹ cho dầu vào chờ nóng rồi
mới bỏ hành tím vào phi thơm, khi mùi gia vị này đã dậy lên tận mũi, Mẹ vặn lửa liu riu, cho tiếp hỗn hợp cà chua và thơm vào nồi đảo đi, đảo lại đến lúc nổi lên màu vàng thật đẹp. Cuối cùng là
thêm nước vào để làm nước nhưn. Nồi nước đã sôi, Mẹ mới thả những lát cá đã chiên sơ và bắp cải đang chờ ngoài sẵn. Nhiều lần nhìn cách nấu bún cá Ngừ, tôi nghĩ Mẹ mình làm món này cứ như chơi, chắc Mẹ ỉ y nấu kiểu gì
cũng ngon vì cách lựa chọn cá của Mẹ theo cách gọi là "tươi rói" của những bà già nhà quê.
Chỉ vậy thôi, nhưng nhiều
khi nhìn ra sau vườn thấy vài trái dừa "lủng lẻng", Mẹ bảo con cái trong nhà trèo
lên hái đem vô để cho vào nồi “nước nhưn”, thật là thấm thía vị ngọt thanh của trái, của cây. Khi nước sôi lại, Mẹ chỉ còn nêm nếm chút nước mắm, muối và đường cho vừa
miệng. Chờ cá chín, chuẩn bị nhắc nồi xuống, và tuy đã già rồi mà Mẹ cũng không quên cho chút màu hạt điều trông thật là
bắt mắt….
Khi ăn bún cá Ngừ, bún đã sẵn sàng trong tô, múc
lát cá ngừ đặt lên mặt bún, rồi chan nước lên trên. Bày ít ớt xắt lát và vài
cọng hành ngò ngẩn ngơ lên trên mặt miếng cá, cuối cùng nhớ rắt thêm ít tiêu. Món bún cá Ngừ này ăn với rau sống, nếu dùng khi còn nóng bao giờ cũng tuyệt hảo và cũng dễ say lòng dù ai đó được cho là người khó tính. Còn vắt thêm chanh nếu thích, chứ món bún này đã ngon, một hương vị vừa béo béo, vừa chua chua (của
thơm, cà chua, chanh), vừa mặn mặn, vừa ngọt ngọt, vừa bùi bùi của Cá Ngừ xứ Quảng.
Vậy bún cá Ngừ là món
ăn dân dã mà vẫn sang, mang đậm hương vị như phần cốt cách tâm hồn và con người xứ Quảng. Và dù có ai đó gọi đây là món của nhà nghèo
nhưng trong từng miếng bún khi thưởng thức luôn đầy ắp giá trị văn hóa, lịch sử tôn vinh tính giản dị, mộc mạc,
thanh đạm đầy chất Quảng. Bởi thế dù có đi đâu, sống ở nơi nào, người xứ Quảng xa quê, từ người giàu
sang đến người nghèo khó vẫn đều nhớ đến món bún cá Ngừ quê hương.
Andi Nguyễn Ánh Nhật
Đăng ký:
Đăng Nhận xét
(
Atom
)
BÀI ĐƯỢC NHIỀU ĐỘC GIẢ ĐỌC
-
Đến Tây Bắc, bên con sông Nậm Nhé, ta có thể nhận ra bản Thái qua những đặc điểm như cọn nước, cối nước, những điệu múa xoè liên tu bất tận...
-
SUỐI MƠ - Đẹp như một giấc mơ Nhớ hôm đầu năm 2014, tôi cùng với Thu Do Rita, Tuyết Lê và Tuấn “ngố” hành hương về Chùa Bà Chúa Xứ,... -
Chí Phèo là nhân vật chính trong tác phẩm nổi tiếng cùng tên của nhà văn Nam Cao. Trong tác phẩm này nhiều nhà nghiên cứu, phê bìn... -
MỌI LÚC MỌI NƠI! ĂN MẶC HỞ HANG QUÁ EM VUI HỌC TOÁN ... -
Thành phố Tam Kỳ là “anh em” của thành phố Đà Nẵng, là “con” của đất Quảng Nam yêu thương và đã “ra riêng” sau khi tách tỉnh Quảng Nam –... -
“Những cây cầu ở Quận Madison” của tác giả Robert James Waller là cuốn tiểu thuyết bán chạy nhất năm 1992. Đó là câu chuyện về mộ... -
Những người đọc truyện của Nguyễn Nhật Ánh đều không xa lạ hình ảnh Chợ Đo Đo - Một hình tượng văn học trở đi rồi trở lại trong cá... -
Đã từ lâu tôi vẫn thường đi đó đây và thích “phiêu lưu với cuộc đời” bằng chiếc Honda cà tàng của mình. Như thế người ta gọi là phượt... -
.jpg)
Những ngày cuối năm 2013, đi khảo sát một dự án sẽ làm trong năm 2014 1. TẠI ĐỒN CẢNH SÁT Một cô gái mặt tái mét, nước ... -
Tôi đã đi lên miền biên viễn. Bức tranh bờ cõi, mỗi thời mỗi khác... Ôi quá đìu hiu...
hihihi...... Chị .HQ nhận TEM VÀNG nhé......ANN ơi.
Trả lờiXóaChỉ mới 2 phút đang sửa nghe chưa ...Sếp!. Kakakak
Xóahihi....Chị nghe ANN diễn tả chị cũng thấy thật là ngon rồi đó.Chúc em một đêm thật ngon giấc nhé . Nhớ Tem 2 cho chị nữa đó nhé.
Trả lờiXóaAnh tả nghe ngon làm sao ...
Trả lờiXóaNghe thôi đã thấy ngon rồi.
Trả lờiXóaChà, phần mở đầu khí thế quá, từ Hà Nội vô Biên Hòa, Sài Gòn rồi về lại xứ Quảng.
Trả lờiXóaPhở của Sài Gòn, hủ tiếu của Tàu, có chắc không ạ?
Sao có hủ tiếu Nam Vang? Tận Campuchia?
Theo ML biết món bún cá ngừ không phải chỉ có ở xứ Quảng. Nguyên dải đất miền trung nơi nào cũng có món bún cá ngừ.
Ở Sài Gòn, món gì cũng có bác Andi nhỉ :)
Trả lờiXóaSang thăm bạn gặp món bún cá ngừ chẳng cần biết xứ nào cũng thèm tuốt. đêm an lành bạn nhé.
Trả lờiXóatôi thèm quá bạn ơi
Trả lờiXóaSáng nay muốn được ăn món "Bún cá ngừ xứ Quảng giữa Sài Gòn" quá em ơi! Ngày mới an lành, may mắn về bên em nè! ctim thăm em và thương mến chúc em.
Trả lờiXóagiáo cũng dân miền Trung. Quê giáo cũng ăn bún cá ngừ, nhưng kiểu ăn hơi khác và chỉ nấu ở nhà ăn thôi, ko có ai bán ngoài đường cả. Nhưng nghe Nhật tả cách nấu ngoài nớ cũng thấy hấp dẫn thiệt. Bữa nào có cá ngừ, giáo nấu thử kiểu Quảng coi sao. Nhưng đúng là mùa cá ngừ đã qua rùi, chờ năm sau vậy!
Trả lờiXóaTới giờ cơm trưa , mơi nhìn tô Bún Cá Ngừ xứ Quảng của em đã thấy thèm ; đọc xong bài thì cồn cào kiến bò bụng rồi Ánh Nhật à . Múc cho chị một tô nhé .
Trả lờiXóaAnh ạ! Cái địa chỉ quán bún này ở đâu vậy? Còn món bún cá ngừ thì ở ngoài này em cũng nấu hoài. Ở chỗ em, tìm cá ngừ tươi xanh không khó nên món bún này cũng rất ngon!
Trả lờiXóaChị chưa ăn bao giờ, ko khách sáo nữa cho chị 1 tô nhé Ánh Nhật ơi ? Phải thử mới biết có ngon ko chứ ? (~_~)
Trả lờiXóaĐọc bài viết của anh mà không kìm nén được nữa rồi..... cho em xin tô bún cá ngư anh nhé
Trả lờiXóachúc anh chiều thứ 5 nhiều niềm vui và luôn bình an
Đọc bài ..thèm tô bún cá ngừ...hihi
Trả lờiXóaGhé thăm anh chúc buổi chiều thật vui nhé
Sang thăm anh buổi chiều, đọc mà cứ muốn làm một tô cho đã. Bún cá ngừ đã ngon, qua bàn tay đạo diễn của NA nữa làm du khách ngẩn ngơ....thèm.
Trả lờiXóaChúc anh vui nhé.
Đọc xong muốn ăn liền ANN ơi. N L chúc ANN một đêm thật ngon giấc nhé .
Trả lờiXóaHihi,
Trả lờiXóaQua nhà anh đc thưởng thức món bún cá ngừ xứ Quảng
Thật là đậm đà tình quê hương, ngon quá anh ạh
Lại còn phát hiện ra một bí mật là anh rất giỏi nấu ăn nữa đấy… hihiii
Một tối thật vui, hạnh phúc bên gia đình và bạn bè, anh nhé !
Cuối tuần này HN sẽ nấu món này đãi khách .Xin cám ơn anh NA nhé .
Trả lờiXóa"Hậu sinh mạt học" mà ngòi bút khéo quá hen. Có ai đọc bài viết xong mà ko thèm 1 tô bún cá? Anh tài quá! Nhi ko phải dân miền Trung nhưng cũng quan tâm ẩm thực nên món này có nấu. Ui mà Nhi ko thích chiên cá đâu. Chỉ xin 1 ít củ nén và củ hành tím đập dập bỏ vào trong 1 túi vải nhỏ cột lại cho vô nồi nước dùng là hương thơm bát ngát, bao nhiêu mùi tanh cũng đội nón bỏ đi hoang. Sau đó mới cho thơm hoặc dưa chua, nêm knor và nước mắm cho dậy mùi, tịnh ko có nêm muối mất công phải xài bột ngọt. đợi nước sôi thì mới bỏ cá đã ướp vào. ( Nhi toàn mua cá ở các chợ nhỏ nhỏ SaiGon, chỉ cần tươi là đạt) Khi cá chín mới cho cà và lúc múc ăn mới bỏ cần. Ăn với rau sống và nếu có muối ớt é cay xé chấm cá càng ngon. Chỉ cần 20 phút để nấu, anh vô bếp thử coi sao
Trả lờiXóaBất kể là món chi thuộc diện bún ,phở, cháo, đều là món khoái khẩu của mình cả .Qua đây đọc bài cũng thấy thèm món bún cá ngừ này quá . Nhưng có lẽ phải khi nào về chắc mới có cơ hội thưởng thức những món đặc sản như thế này .Like cho Entry rất hay của bạn !Luôn vui và thành đạt nhé !
Trả lờiXóaNL qua thăm ANN nè . Và nghe hấp dẫn với món có ngừ quá ANN ơi.Một đêm thật ngon giấc nhé.
Trả lờiXóaChúc Nhật Ánh một cuối tuần vui vẻ và HP em nhé
Trả lờiXóaMột Maketing về quê hương - ẩm thực . Xứ Quảng mà, miền đất có bề dày văn hóa ...Ngày nghỉ chúc bạn có nhiều niềm vui
Trả lờiXóaNhìn ngon thiệt ...nhưng làm gì kiếm mua được ở đây ..híc ..thôi thì nhìn ...cũng đỡ ghiền một chút ...tuần mới thật vui nhé em !
Trả lờiXóa