14 tháng 11, 2013

CANH BẦU NẤU VỚI CÁ TRÊ!



Trước đây, khi chỉ mới là sinh viên, nhưng tôi và một vài người bạn học cùng trường Đại học đã xâm nhập vào làng báo Việt Nam khá sớm. Cách làm quen ban đầu với báo chí, tôi thường viết về những món ăn truyền thống của quê tôi như: “Mít non nấu với cá chuồn”, “Mì Quảng”, “Bánh Bèo”, “Cơm gà Tam Kỳ” và đã được đăng đàn trên các “Tạp chí Áo Trắng”, “Mỹ thuật ngày nay” hay “Kiến thức ngày nay” v.v.v. Tôi nghĩ, có thể đây là một cách chọn “khôn ngoan” cho “chiến lược” tiếp cận với báo chí, bởi những món ăn này hầu như đã thấm vào máu thịt tôi từ thuở ấu thơ nên dù gì cũng có sự dễ dàng hơn những đề tài khác.

Đến cuối năm 1993, tôi vào Sài Gòn sinh sống làm ăn và vốn liếng để giới thiệu những món ăn dân dã của miền Trung như đã cạn. Còn thực tế của cuộc sống hàng ngày, tôi phải đối diện với những món ăn không hợp khẩu vị chút nào của người dân bản địa. Thức ăn miền Nam, món ăn nào cũng có vị ngọt, đến nước mắm chấm cũng không được “Zin”, đậm chất đường và chanh, cộng thêm….nước lã. Còn tị dụ như canh chua (?), hình như loại nào cũng đều “ngào ngạt” của tập hợp đường và me. Phải nói đến một thời gian thật dài, những người miền Trung như tôi mới bắt đầu có cảm giác “quen quen” với cách ẩm thực của người miền Nam.

Tuyệt nhiên riêng món “Canh bầu nấu với cá trê” của miền Nam thật lạ, đã cuốn hút tôi ngay “Từ cái thuởu ban đầu lưu luyến ấy” . Lạ và ngon!. Bởi ở miền Trung quê tôi, bầu nấu với tôm đồng được rất nhiều người ưa thích, hơn thế nữa tôi rất quen với hương vị tuyệt hảo này! Ẩm thực là vốn văn hóa lâu đời của từng miền rất khó thay đổi, nhưng tôi đã thích và đã chuộng món “Canh bầu nấu với cá Trê” theo cách nấu của người miền Nam.

Trong các lần trở về thăm quê hương Miền Trung, mỗi khi tôi đến nhà người quen thân thiết, cùng chung vui nấu một bữa cơm thân mật, tôi thường trổ tài “Yan Can Cook” bằng món “Canh bầu nấu với Cá trê” mà tôi rất thích ở miền Nam. Những lần ấy, có người tròn mắt nhìn tôi bảo:  “Bầu mà  mi đem nấu với Cá trê, tanh lắm, lồm răng ăn được !?”.

Vậy mà tôi vẫn cố trổ tài nấu món canh này và đọc cho người ta nghe hai câu ca dao như thể cho họ biết điều chưa đúng của món “Canh bầu nấu cá Trê”:
“Canh bầu nấu lộn cá trê
Anh đi làm rể, anh mê canh bầu”
Hay:
“Râu tôm nấu với ruột bầu
Chồng chan vợ húp gật đầu khen ngon”

Đó là những câu ca dao của bao đời nay nhưng không biết xuất phát từ đâu? Nhưng khi đọc, hình ảnh Cá trê và trái bầu lại hiện về thật giản dị, mộc mạt như làng quê lúa nước Việt Nam, như tình thủy chung, như hạnh phúc vuông tròn vốn là truyền thống trong mái ấm gia đình Việt.

Bầu – Tên khoa học có ở nhà “bác Gô Gồ”: Lagernaria siceraria (Molina) Standl, Theo đó cây bầu có nguồn gốc Châu Phi và Ấn Độ, ngày nay được trồng rộng rãi ở các nước vùng nhiệt đới và á nhiệt đới trên thế giới. nhưng thực tế có bao nhiêu loại bầu?. Chúng ta có thể kể những loại bầu sau : Bầu trắng, Bầu thước, Bầu sao, Bầu thúng hay bầu nậm…. .

Còn trái bầu? Với người Việt Nam thật là hữu ích, trái non đem luộc chấm chao là số dách với mọi người, hoặc đem thái nhỏ để nấu canh hay xào. Rồi có ở nhiều vùng miền như Sa Thày (Kon Tum), bầu người ta còn đem phơi khô để nấu thành món ăn đặc sản đãi khách trong những ngày Tết. Bầu là loại trái mọc trên thân dây leo. Ở Miền trung, người ta thường gieo hạt vào khoảng tháng 11, 12. Còn ở Miền nam bầu được trồng quanh năm, mùa nắng cho trái nhiều hơn mùa mưa. Bầu là loại cây dễ trồng, không cần bón phân chỉ cần tưới nước nhiều và bón thêm dưới gốc một mớ rơm, trấu mục v.v.v. Trái bầu phát triển 10 – 12 ngày sau khi trổ hoa là có thể thu hoạch để ăn. Cắt trái để ăn khi vỏ còn mềm, trái thon dài, hạt bên trong vừa tượng là ngon, không nên để trái già.

Bà con miền Trung quê tôi thường bắt giàn cho dây bầu leo lên. Họ chỉ cần lấy nhánh tre ngoài vườn, mớ đọt chà thả qua là dây bầu cứ vươn ra thỏa thích. Giàn bầu vừa che bóng mát vừa tạo nên cảnh quan nông thôn quê tôi thơ mộng. Ở quê tôi trong mùa trời nắng gắt, ai đó đi đường tạt vào, được chủ mời uống ngụm nước, ngồi hóng mát dưới giàn bầu hít thở không khí trong lành thì vô cùng dễ chịu.

Còn cá trê ? Tên khoa học là Clariidae. Loài cá này có nhiều họ, nhiều nhánh, nhưng tất cả đều sống ờ nước ngọt .Cũng phải nói có nhiều loại cá trê như cá trê vàng, cá trê trắng, cá trê dừa, cá trê năng v.v.v

"Canh bầu nấu cá Trê" rất đặt biệt lại thơm lừng hơn nấu những thứ khác vì sợi bầu rất xanh và nước trong veo. Mọi thứ đã sẳn sàng chúng ta cùng thử nấu thật dể dàng như “Yan Can Cook :

Cá trê được làm sạch bằng nước muối hay với tro bếp, nếu không có thể cùng nước trà với chanh để rửa cá. Nhớ móc bỏ cục “máu tanh” ở hai bên mang cá ra trước khi cho cá vào nước sôi để luộc. Khi nước sôi, để lửa lớn cho đến khi nào thấy da cá nứt, hình dáng cá hơi cong là đã chín. Vớt cá ra cho vào một tí nước mắm, tiêu, ít lá hành xắt nhuyễn để cá dậy mùi thơm.

Bầu gọt vỏ và xắt sợi đã để sẵn, cho tiếp Bầu vào nấu. Khi nhìn thấy bầu gần chín, cho liền đĩa cá trở lại nồi, chờ nước vừa sôi lên lại là xong! Nhớ nấu món canh này, tuyệt đối không nên dậy vung và phải vớt bột để nước trong và cọng bầu xanh. Xong xuôi, cá được vớt ra riêng, đặt nguyên khúc trên đĩa chấm với nước mắm gừng là…..hết biết! 

Còn một cách bạn nấu như kiểu nấu canh cá lóc ở Miền trung. Đó là  sau khi cá Trê được làm sạch rồi bỏ vào nước sôi luột chín. Nước dùng để nấu canh, còn cá được “tao” lấy sạch xương và ướp với hành tỏi và một ít nước mắm, knor trong vòng 10 phút. Xong bắc chảo lên xào cá đã ướp sẽ nghe thơm ngát, rồi cho vào nồi canh bầu khi vừa sôi. 

Đây là món ăn Việt có bản sắc riêng, rất độc đáo, rất đáng tự hào, nhiều chất, nhiều vị, vừa ngon và có lợi cho sức khỏe. Chần chừ gì nữa, không có món ăn gì dễ dàng làm như nấu canh hoặc luột, bạn hãy tự tay mình làm đi, rồi sẽ thấy sau một ngày làm việc vất vả, trong bửa ăn mình có một tô canh nóng “Bầu nấu với cá trê” thơm mùi ngò hành bưng lên. Canh nóng bạn ăn mồ hôi như vã ra, rồi sẽ thấy bao mệt nhọc cũng tan nhanh như khói.  

Riêng ở nhà tôi, những bửa ăn thường ngày có cơm nấu bằng gạo thơm, nếu trên bàn còn có "canh bầu với cá Trê" thì dù có tiếng là người ăn ít, nhưng Vợ tôi có khi xới đến ba bốn chén lúc nào chẳng hay!.

Andi Nguyễn Ánh Nhật !






28 nhận xét :

  1. Em cũng chưa ăn canh bầu nấu cá trê bao giờ.Quê em chỉ hay nấu cá trê với rau muống hoặc dưa chua thôi.
    Thấy cách anh hướng dẫn ở trên không có gia vị là đường, hihi. Hôm nào em sẽ nấu thử xem sao. Em vào Sài gòn lần nào cũng hay bị đói bởi vì không ăn được vị ngọt. Cái gì cũng nấu với đường thì phải.

    Trả lờiXóa
  2. mình ở miền nam mà vẩn không để ý món nầy, nghe bạn nói mới thấy rỏ nó ngon lắm, nhớ là cá trê trắng thì ngon nhất đấy, chúc bạn chiều vui vẻ nhé.

    Trả lờiXóa
  3. Một món an ngon và lạ em à! Hôm nay sang đây dược thưởng thức món canh ngon. Thank em nhìu nhìu nha! Chiều an lành bên em.

    Trả lờiXóa
  4. Đọc bài viết của anh mà thèm ăn quá luôn.......... hihi....... Thêm chai rượu quê nữa là tuyệt anh nhỉ?

    Trả lờiXóa
  5. Nói chung là đọc và để đó, đến lúc cần thì dùng ạ :)

    Trả lờiXóa
  6. Canh bầu nấu với cá trê
    Chồng chan, vợ húp không phê mới "lọa" (à)!

    Canh bầu chớ nấu bỏ (thêm) cà,
    Bầu rồi (mà còn) cà nữa có mà...bầu đôi!

    P/s: Lâu lâu đệ lại xuống núi, qua lót dép ngồi hóng hớt cửa nhà huynh. Chúc huynh bút lực như cuồng phong hỉ!

    Trả lờiXóa
  7. món này chưa ăn bao giờ luôn anh ơi :)

    Trả lờiXóa
  8. Cá trê trắng thịt ngọt mà dai, trê vàng thịt mềm hơi bở phải không nè! Trê vàng thì nướng hoặc chiên chắm nước mắm gừng... ngon tuyệt.

    Trả lờiXóa
  9. Canh bầu nấu cá trê sao lại tanh, vì cá trê là cá đồng mừ! Ở quê giáo người ta nấu canh bầu với rau tàn ô với cá trích rất ngon ngọt, mà cá trích là cá biển đó nhe, ko tanh một tẹo nào, hehe... Mà Nhật ui, ngoài quê giáo hỏng có bầu dài, chỉ có bầu hồ lô có cái eo rất... hấp dẫn Nhật à!

    Trả lờiXóa
  10. giữa trưa nấu cơm ăn vội chẳng có canh gì thấy nhà bạn lại có canh bầu nấu cá trê thật tuyệt . tôi thèm quá bạn ơi?

    Trả lờiXóa
  11. Hôm nào chị phải thử nấu món này xem, nghe em tả rất ngon

    Trả lờiXóa
  12. Đến thăm anh, chúc anh những ngày nghỉ cuối tuần thật vui và an lành

    Trả lờiXóa
  13. Lần đầu tiên em nghe món này đấy. Anh dạy rất kĩ nên hôm nào em thực hành thử. Em cũng không ăn được cơm của miền Nam, vì cái gì cũng ngọt, đặc biệt là canh chua. Do đó, khi vào Sài Gòn, em tự nấu cho con ăn chứ rất hạn chế ăn quán. Bọn trẻ nhà em cũng không thích ăn quán. Có điều món em nấu lại đậm phong cách Bắc nên người Trung thường cũng không thích, chỉ con em ăn được thôi.

    Trả lờiXóa
  14. Bà xã em quê Miền Tây nên em có biết đến món này!
    Mới nghe thì thấy "là lạ" nhưng khi ăn rồi thì mới cảm nhận hết cái ngon của nó. Nhất là khi bà xã nấu!

    Trả lờiXóa
  15. Món này không đâu bằng miền Tây anh à. Em chúc anh luôn vui.

    Trả lờiXóa
  16. Đọc xong ....thấy thèm rồi ....lại thêm thấy mấy trái bầu lủng lẳng trên dàn ....chịu hỏng nổi ...chậc ...mà em giỏi thiệt đó nha ...chắc là bà xã em rất hảnh diện về em lắm đấy , Ánh nhỉ ? Cuối tuần thật vui và thật hạnh phúc nha em ...

    Trả lờiXóa
  17. ctim đang muốn ăn món canh bầu nấu với cá trê do em nấu quá nè!
    Ngày chủ nhật thư giãn thật vui nha em.

    Trả lờiXóa
  18. Nghe bạn giới thiệu món cá trê canh bầu mà phát thèm. Ở quê mình cũng thường nấu canh cá trê với khế, cà chua, rau dưa rất ngon bạn ạ, nhưng ko thể thiếu ớt, gừng, hành hoa,rau mùi ngò, rau thì là... làm gia vị...
    Chúc bạn luôn khỏe vui và hạnh phúc nhé!

    Trả lờiXóa
  19. Chị HV ghé thăm Nguyễn Ánh Nhật đây ! Chúc em trai một buổi tối chủ nhật an lành,ấm áp, đong đầy yêu thương và đêm về có giấc ngủ thật nồng say, mộng đẹp !

    Trả lờiXóa
  20. Canh bầu nấu với cá trê
    Chồng chan vợ húp ui mê quá chời ...
    Quà bầu sao nhìn ngộ thế anh ?

    Trả lờiXóa
  21. Mùa này dùng món này ngon ngon lắm anh NA nhỉ ? HN xin cám ơn cả nhà .

    Trả lờiXóa
  22. Chị cũng có nấu món này ,bầu nấu với cá trê đồng thì tuyệt em ạ .Thịt cá thơm ngon , ít mỡ không bị tanh như cá nuôi .

    Trả lờiXóa
  23. ctim đây rồi! cafe sáng em ui!
    http://i1183.photobucket.com/albums/x472/bienhoang/1150867_711558202191442_1285828785_n_zpsc818c12e.jpg

    Trả lờiXóa
  24. Chị hay ăn bầu nấu với cá rô,cũng ngo lắm em ạ.
    Chúc em viết ngày càng hay nhé.

    Trả lờiXóa

BÀI ĐƯỢC NHIỀU ĐỘC GIẢ ĐỌC